آس بادها از مواریث ارزشمند فرهنگي و بیانگر خلاقیت و ابتکار پیشینیان ما هستند. از دیرباز استفاده از نیروی باد برای به کار انداختن آسبادها معمول بوده است و در کشوری مانند  ايران كه بيشتر ماده غذايي از تركيبات گندم بدست مي آيد ساخت وسیله ای برای خرد کردن گندم دارای اهمیت فراوان و نیاز مبرم مردم بوده است. که اين نياز در مناطق مختلف بسته به شرايط اقليمي به طرق متفاوت برآورده مي شده، وجود بادهاي موسمي در مناطق شرقي ايران اين اهميت را دوچندان كرده است. آسبادها چشم گيرترين تاسيسات سنتي در خواف و نشتيفان می باشند. مردم منطقه با توجه به قدرت و شدت بادهای مزبور نیاز به ایجاد آسباد را حس کردند و این بادها به طور قطع، انگیزه اصلی مردم مناطق شرقی ایران برای اختراع اسبادها بوده اند. در اقلیمی که آب فراوان بود انواع آسیاب های آبی و در مناطقی که وزش باد غالب بود، از آسباد استفاده می شده است. البته قبل از بکارگیری نیروی آب و باد، نیروی دست در آس های دستی (دستاس) و بعد از آن آسیای ستوری (خراس)، جهت خرد کردن به کار می رفت. در دايره المعارف فارسي  نيز در تعريف «آسباد»چنين آمده: «آسيايي كه وزش باد بر پره هاي بادگير آن موجب گردش چرخ هاي آن مي گردد براي خرد كردن غلات، بالا كشيدن آب از چاه و ...».
     از دير باز آس هایی  كه با قدرت چارپايان (گاو و الاغ) به حركت در مي آمده و يا به وسيله دست مي چرخيده است در ايران وجود داشته اند. در كاوش‌هاي باستان‌شناسي در شهر سوخته، محوطه‌هاي زاهدان كهنه، تپه دهانه غلامان، سنگ‌هاي آسيای دستي زيادي به‌ دست آمده است. نخستین نوشته ای که از آسبادها ذکری کرده یک کتاب هندی قدیمی به نام آرتاساسترای کنتیلا (Arthasastra of Kantilya) است که در حدود 1400 پیش از میلاد نوشته شده است و قسمت هایی از آن مربوط به بالا آوردن اب است. البته اغلب مورخين و تحليل گران ايراني و غير ايراني مبنا و سابقه آسبادها در ايران را، قبل از استيلاي اعراب بر ايران دانسته و معتقدند كه در كشور شاهنشاهي ايران متداول بوده و حتی برخی پا فراتر نهاده و تکوین آنها را به 1700 سال قبل از میلاد مسیح منتسب دانسته اند. برخی از مورخین‌ نیز زمان پیدایش آسیاهای بادی را به دویست سال قبل از میلاد مسیح نسبت می‌دهند اما قدیمی ترین و موثق ترین مرجعی که وجود آسیاهای بادی را در قبل از حمله‌ اعراب به ایران، محرز می‌سازد ابن خلدون و مسعودي هستند .از اين گفته چنين برآيد كه در فلات ايران آسبادهايي فعال بوده اند و در قرون بعدي از آن جا به نقاط ديگر رفته اند.
     آس باد، بنایی است شکل گرفته از خشت و گل. متشکل از دو واحد ساختمانی، شامل سالن اصلی آسباد در طبقه همکف و محفظه محیط چرخ و پره در پشت بام، ورودی طبقه همکف در جهت مخالف وزش باد قرار دارد و در حقیقت اتاقی است که در آن قطعات متحرک آسباد و سنگ های بزرگ و مدور قرار دارد و در نقطه ای دیگر از این مکان انبارک گندم و یا غله دیده می شود. بخش فوقانی آسخانه نیز شامل یک تیر عمودی و یک تیر افقی بر روی چرخ و پره می باشد. آسبادها معمولا در کنار هم و متصل به یکدیگر ساخته می شوند که یکی از دلایل آن مقاومت در برابر بادهای 120روزه سیستان است. چرخش این آسبادها مستلزم باد قوی، مداوم و طولانی 120روزه سیستان است که مناطقی از استان های خراسان به ویژه خواف تا نهبندان را در بر می گیرد.
     علاوه بر وجود تعداد بالغ بر 40واحد اسباد در نشتيفان خواف در ساير مناطق اين شهرستان از جمله شهر خواف و سنگان، روستاهاي براباد، تيزاب، خرگرد، مهراباد هنوز بقاياي اسبادها وجود دارد .بويژه در روستاي تيزاب آسبادي وجود دارد كه نسبت به ساير آسبادهاي منطقه و كشور داراي ويژگي منحصر بفردي است. ويژگي معماري آين اسبادها طوري مي باشد كه از هر سه بادي كه در منطقه در حال وزش بوده مي توانسته استفاده كند در صورتي كه ساير آسبادها بيشتر در هنگام وزش بادهاي 120روزه قابل استفاده بوده اند.

آدرس: شهر نشتیفان 16 کیلومتری شهر خواف

گالری تصاویر